SEAT: PONAD 60 LAT HISTORII – OD FIATA DO GRUPY VW

Sea_histo1

Historia SEAT-a zaczęła kształtować się w 1948 roku, kiedy to firma nabrała właściwych kształtów z pomocą rządu i prywatnych inwestorów. Próby kontaktu z zagranicznymi fabrykami początkowo zaowocowały współpracą z marką Fiat.

Kolejnym krokiem, kluczowym dla historii marki, było połączenie z Grupą VW. Tworząc samochody z wyrazistym designem i niepowtarzalną osobowością, a dodatkowo zyskując know-how, Marka mógła rozwijać się w oparciu o nową wiedzę. To doprowadziło do ekspansji na rynki europejskie.


Zobacz także:

HISTORIA/OLDTIMERS


 

Oficjalny początek SEAT-a („Sociedad Española de Automóviles de Turismo”) wiąże się z datą 9 maja 1950 roku. Wtedy to podpisano porozumienie pomiędzy organizacją przemysłową INI (Instituto Nacional de Industria – 51 proc. udziałów, odpowiadając 600 mln peset lub dzisiejszych 3,6 mln Euro) a dużymi hiszpańskimi bankami (42 proc.) i włoskim producentem Fiat (7 proc.). Ten ostatni dostarczył technicznych rozwiązań i udostępnił licencję produkcji swoich modeli.

Fabrykę SEAT-a wzniesiono niedaleko portu w Barcelonie na powierzchni 20 hektarów. Zadaszona część zakładu obejmowała aż 95 000 m2, z czego większość (75 000 m2) zajmowała montażownia, 7 500 m2 – laboratoria, 2 300 m2 – stacja zasilania, a resztę przeznaczono na magazyny.

Sea_histo2

Linie montażowe SEAT-a ruszyły w maju 1953 roku. 13 listopada zjechał z nich pierwszy samochód – 1400 A. Był to tylnonapędowy sedan z 4-cylindrowym silnikiem o mocy 44 KM. Dziennie fabrykę opuszczało 5 pojazdów, przy zatrudnieniu liczącym 925 osób.

Do końca 1954 roku sprzedano 959 pojazdów, a rok później wyprodukowano już 3 000 samochodów – liczba pracowników wzrosła do 1 700 osób. W 1956 roku wytworzono 7 000 aut, a w 1957 roku – 10 000. Dwa lata później SEAT zatrudniał już 5 000 pracowników.

W 1957 roku świat ujrzał model 600, który zmotoryzował Hiszpanię. Wprowadzenie tego samochodu zamieniło hiszpańskie uliczki w pełnoprawne drogi. Model 600 zastąpił wielu osobom motocykle, oferując miejsce dla 4 osób, 4-cylindrowy silnik, metalowe drzwi, a nawet ogrzewanie.

Dowodem na popularność „600-tki” są liczby – do 1958 roku zamówiono ponad 100 000 tych samochodów. Rynek był ograniczony, ale SEAT podjął się wyzwania i w ciągu roku zwiększył produkcję modelu 6-krotnie.

Lata 60-te

Z początkiem nowej dekady SEAT był już głównym graczem na rynku hiszpańskiej motoryzacji. Model 1400 A doczekał się dwóch odświeżeń: ostatnia wersja 1400 C, posiadająca podwozie przyszłego modelu SEAT 1500, była wzorcem na rynku w segmencie sedanów. Upodobała ją sobie m.in. administracja państwowa, policja, szpitale, a nawet taksówkarze.

Sea_histo3.

Wejście na rynek wersji D w 1963 roku zbiegło się ze wzrostem popularności modelu 600, który zdominował rynek. Duże zapotrzebowanie na ten pojazd zachęciło SEAT-a do zwiększenia produkcji – od 80 samochodów na dobę w I kwartale 1961 roku do 100 szt., potem 120 szt., aż w końcu 240 szt. po koniec 1964 roku. Dzięki masowej produkcji obniżono środki wytwarzania i, w konsekwencji, zmniejszono także cenę.

Z czasem Hiszpanie zaczęli również eksportować popularne „600-tki”. Na początku było to tylko 150 szt., które powędrowały do Kolumbii. Dopiero później, po wprowadzeniu nowych umów, Fiat zwiększył swoje udziały w marce i poparł plan SEAT-a dotyczący wyeksportowania blisko 20 proc. wyprodukowanych samochodów. Dzięki temu model 600 trafiał do 12 różnych krajów. Do roku 1973 powstało ok. 800 000 szt. tych pojazdów.

W latach 60-tych SEAT zatrudniał już blisko 10 000 osób i wytwarzał ok. 300 samochodów dziennie. W 1967 roku produkcja zwiększyła się czterokrotnie do 160 000 szt. rocznie. Gamę modeli poszerzono o modele 1500 Familiar i 800 (4-drzwiową wersję „600-tki”), a także 850.

W 1968 roku przyszedł czas na model 124 – 4-drzwiowy pojazd rodzinny z klasy średniej, który łączył praktyczność i elegancję. Wtedy firma zatrudniała już 20 000 tys. ludzi i produkowała 200 000 aut rocznie. Z kolejnym rokiem do gamy SEAT-a dołączył ekskluzywny model 1430 oraz 124 w wersji kombi. To tylko utwierdziło markę na pozycji lidera w kraju.

sea_histo5

Lata 70-te

W 1971 roku SEAT stał się największą hiszpańską firmą przemysłową, a w 1974 roku, z przychodami prawie miliarda dolarów – numerem 1 wśród europejskich producentów samochodów. Eksport marki zwiększył się do ok. 55 000 szt. rocznie. Ogromne tempo wzrostu sprawiło, że prawie 48 proc. gospodarstw domowych posiadało samochód. 10 lat wcześniej było to zaledwie 27 proc.

Rozwój doprowadził do wprowadzenia sportowej wersji modelu 124 i modelu 132 – następcy 1500. Później przyszedł czas na zawody Fórmula 1430 – wyścigi jednoosobowych aut, które z czasem stały się bardzo ważnym wydarzeniem w kraju. Następnie, zgodnie z trendami w motoryzacji, SEAT wraz z modelem 127 wprowadził do swoich pojazdów napęd na przednią oś.

W 1975 roku otwarto Centrum Techniczne w Martorell. Stało się ono domem dla modelu SEAT 133 – pierwszego projektu z oryginalnym designem, powstałego na platformie „850-tki”, którego produkcję na licencji uruchomiono nawet w Egipcie i Argentynie. Samochód posiadał charakterystyczne otwory wentylacyjne na tylnej pokrywie, podwozie od modelu 127, a silnik o mocy 67 KM – z większego 124. Model przez Hiszpanów szybko został okrzyknięty Bocanegra („czarna twarz” – motyw znany dzisiaj z Ibizy SC), z powodu plastikowego elementu pomiędzy przednimi reflektorami. W 1977 roku moc jego silnika zwiększono do 77 KM i przemianowano na 1430.

Dzięki rozbudowie w Martorell, marka zatrudniała już 30 000 pracowników i produkowała dziennie prawie 2 000 pojazdów. Po zamknięciu fabryki w Authi, SEAT na wniosek INI nabył fabrykę w Landaben, gwarantując pracę przy przebudowie modelu 124.

Gdy z taśm montażowych SEAT-a zjechał 4-milionowy samochód, na rynku było już ponad tysiąc dealerów marki. Wprowadzono nowe modele (128, 131, Ritmo) oraz unowocześniono dotychczasowe (127, 132). Firma w Landbaden rozpoczęła produkcję Lancii Beta Coupe i Beta HPE.

Sea_histo8

Lata 80-te

SEAT wszedł w lata 80-te z ostrożnością. Udział w rynku marki spadł o 26 proc., a pogrążony w finansowych problemach Fiat nie zdecydował się na podniesienie swojego kapitału. Włosi wkrótce sprzedali swoje udziały za symboliczną kwotę 1 pesety, lecz zobowiązali się do kupna 400 000 pojazdów wyprodukowanych w Hiszpanii przez kolejne 5 lat. Później mieli je sprzedawać na własnym rynku, pod własną marką.

Marka jednak rozwijała się dalej – w 3 lata rozwinięto 3 nowe modele, opierając się o już istniejące silniki, zaproponowano nowe logo oraz zastosowanie nazw miast przy oznaczeniu modeli – Ronda, Málaga, Marbella, Ibiza. Produkcja modelu Ronda ruszyła w 1983 roku, po uprzednich pracach, które miały odróżnić ten model od Fiata Ritmo.

Kolejnym krokiem było nawiązanie pierwszej współpracy z Grupą Volkswagena. SEAT podpisał umowę dystrybucyjną na modele Audi i VW oraz produkcję modeli Polo/Derby oraz Passat/Santana w Hiszpanii.

Następnie, w 1984 roku, przyszedł czas na Ibizę – model, który odzwierciedlał dynamiczność i ducha tamtych czasów. Był to pierwszy pojazd stworzony przez SEAT-a, zaprojektowany przez Giugiaro, a wspierany przez Porsche. Slogan, jaki towarzyszył Ibizie, brzmiał znajomo – „Latin looks, German character”. Model ten okazał się wielkim sukcesem.

Po porozumieniu ówczesnego prezesa VW (Carl H. Hahn) z premierem (Felipe González), wyrażono zgodę na prywatyzację SEAT-a. Grupa z Wolfsburga nabyła 51 proc. udziałów w hiszpańskiej marce dokładnie 18 czerwca 1986 roku. Jeszcze tego samego roku, tuż przed Świętami Bożego Narodzenia, udział ten zwiększono do 75 proc. Dzięki temu, strategia eksportu – tak ważna dla SEAT-a – zaczęła się rozwijać jeszcze szybciej. Od tamtej pory do Niemiec eksportowano blisko milion pojazdów SEAT-a.

Lata 80-te skończyły się dla marki o wiele lepiej, niż zaczęły. W 1989 roku wyprodukowano 474 149 samochodów, a SEAT powrócił do gry. Pojazdy hiszpańskiej marki stanowiły 15,2 proc. produkcji całej Grupy VW – okazało się to wystarczającym powodem, by w 1999 roku Grupa VW wykupiła 99,9 proc. udziałów SEAT-a.

Sea_histo6

Lata 90-te

SEAT rozpoczął pracę z Grupą VW „na pełnych obrotach”. Już kilka pierwszych pokazów motoryzacyjnych udowodniło, że niemiecka technologia idzie w parze z intuicjami SEAT-a i pozwoliła na stworzenie modeli koncepcyjnych: Proto C, Proto T i Proto TL. W tym samym czasie, model Ibiza, pomimo kryzysu gospodarczego, został czwartym najlepiej sprzedającym się samochodem w Hiszpanii. SEAT Toldeo, pokazany publiczności w 1991 roku podczas Targów Motoryzacyjnych w Barcelonie, jako atrakcyjny sedan zaprojektowany przez Giugiaro, również pobił serca klientów.

Pierwszą okazją do zaprezentowania tego modelu była Letnia Olimpiada w Barcelonie w 1992 roku – marka dostarczyła organizatorom floty samochodowej, liczącej prawie 2 000 pojazdów (większość z nich to Toledo).

Niestety obniżenie podatku z 33 do 28 proc. przy zakupie nowego samochodu nie zapobiegło kryzysowi na rynku motoryzacyjnym, co doprowadziło do zamknięcia fabryki w Zona Franca w październiku 1993 roku i przeniesienia produkcji Toledo do Martorell. To jeden z najnowocześniejszych zakładów w Europie, który wraz z całą infrastrukturą zajmował teren o powierzchni 3 mln m2, z czego 404 000 m2 to różne obiekty. Jego budowa zajęła zaledwie 34 miesiące, a inaugurację rozpoczęli król Hiszpanii Juan Carlos i prezes Grupy VW Group Ferdinand Piëch.

W 1995 roku SEAT pokazał swój model Alhambra – budowany w zakładach w Palmela w Portugalii z bliźniaczym VW Sharanem i Fordem Galaxy. Rok później pojawiły się także dwie inne nowości – 2-drzwiowa wersja Cordoby SX oraz sportowa Ibiza CUPRA. W roku 1997 powstały również modele Arosa oraz Cordoba Vario.

W 1998 roku zadebiutowała II generacja modelu Toledo, a z taśm montażowych zjechał 2—milionowy egzemplarz SEAT-a Ibiza. Marka musiała zwiększyć wydajność fabryki w Martorell – 13 500 pracowników produkowało ponad 2 000 samochodów dziennie.

W tym czasie SEAT rozwijał się także w motorsporcie – pozycja lidera podczas Rajdowych Mistrzostw Świata przez trzy sezony pod rząd (1996-1998) nie pozostawiała wątpliwości, że kluczowym elementem marki jest sportowy charakter. Wkrótce SEAT ogłosił także kompletną przemianę swojej gamy modelowej, która miała nastąpić w przeciągu 5-ciu lat. Dowodem na to było zaprezentowanie w 1999 roku w Genewie modeli koncepcyjnych Fórmula i Toledo Cupra V6, a także odświeżonej identyfikacji marki (CI – corporate identity).

Sea_histo7

XXI wiek

SEAT wkroczył w nowy wiek z odświeżonym, bardziej sportowym wizerunkiem. Nowym szefem designu został Walter da Silva. W tym samym czasie gama modelowa marki przeżyła prawdziwe odrodzenie. Leon wzbogacił się o kolejne wersje, a Arosa i Alhambra zostały odnowione. Ibiza wjechała z odmianą III generacji, a Cordoba zadebiutowała w II odsłonie. SEAT Sport postawił natomiast na prawdziwe emocje i zaprezentował Ibizę CUPRA R. Po zwycięstwie w Rajdach w Niemczech z modelem Cordoba WRC, SEAT powrócił do Hiszpanii i rozpoczął udział w zawodach Supercopa Leon w 2002 roku.

Sportowa polityka marki wciąż się rozpędzała. W 2003 roku SEAT zarejestrował model Toldeo CUPRA na ETCC European Touring Car Championship, czyli Europejskich Mistrzostwach Samochodów Turystycznych (w 2005 roku wyścigi stały się międzynarodowe WTCC). Następnie zamieniono wysłużone Toledo na nowego Leona z dieslem pod maską, co przyniosło doskonałe wyniki – 3. miejsce w 2006 roku i 2. w 2007 roku. Marce przyznano także tytuły mistrzowskie w kategorii najlepszego kierowcy i najlepszego producenta w 2008 i 2009 roku.

Prawie cała gama marki otrzymała sportowe wersje CUPRA lub FR, a Ibiza przekroczyła próg 4 milionów wyprodukowanych modeli. Rodzina SEAT-a powiększyła się o Ibizę SC SportCoupé Bocanegra, hołd dla modeli 1200/1430 Sport, a w 2008 roku zaprezentowano klasycznego sedana Exeo, wchodząc do klasy premium. Prestiż marki wzrósł, a sportowy wizerunek wciąż przyciąga do salonów…