T&E: FLOTY POJAZDÓW FIRMOWYCH MUSZĄ BYĆ MNIEJ EMISYJNE

Organizacja Transport&Environment opracowała stanowisko na potrzeby konsultacji publicznych Komisji Europejskiej dotyczących „zazieleniania” firmowych flot pojazdów.

Nowa regulacja ma być częścią spójnej przemysłowej i społecznej polityki dla Europy.


Zobacz także:

T&E: CO CZWARTY ELEKTRYK W EUROPIE BĘDZIE Z CHIN
 

ECO


 

Wraz z wprowadzeniem nowych norm emisji CO2 dla samochodów osobowych, dostawczych i ciężarowych, europejski przemysł motoryzacyjny zmierza w kierunku pojazdów w 100% zeroemisyjnych (ZEV). Stworzenie silnego popytu na takie pojazdy w nadchodzących latach w całej Unii Europejskiej będzie miało kluczowe znaczenie dla powodzenia tej transformacji.

W lutym 2024 r. Komisja Europejska otworzyła konsultacje publiczne w sprawie ekologizacji flot korporacyjnych i tego, czy UE powinna ustanowić obowiązkowe cele określające udział pojazdów zeroemisyjnych we flotach. Duże floty firmowe mogą mieć znaczący udział w zwiększeniu popytu na pojazdy ZEV wyprodukowane w UE, wygenerowaniu inwestycji w unijny łańcuch dostaw akumulatorów, jak również w przyspieszeniu tak bardzo potrzebnej redukcji emisji z transportu w sposób sprawiedliwy społecznie.

Obecnie 60% nowych samochodów jest rejestrowanych przez firmy, w większości wielkie korporacje. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku nowych samochodów dostawczych i ciężarowych: przeważająca część z nich jest także kupowana do dużych flot korporacyjnych. Wielkie firmy, które mają lepszy dostęp do kapitału i korzystają z ulg podatkowych, powinny odgrywać wiodącą rolę w przechodzeniu Europy na transport zeroemisyjny.

Gdy jednak spojrzymy na rynek aut, dostrzeżemy, że przy przechodzeniu na pojazdy ZEV firmy wciąż pozostają w tyle za rynkiem prywatnym. Obecnie dostępne zachęty na poziomie krajowym są najwyraźniej niewystarczające, aby rynek samochodów firmowych stał się zgodnie z oczekiwaniami liderem transformacji w kierunku zeroemisyjności. Widać to zwłaszcza na dwóch największych europejskich rynkach, w Niemczech i Francji – tamtejsze firmy nie biorą na siebie wystarczającego ciężaru tej transformacji, przerzucając jej koszty na gospodarstwa domowe.

Choć rynek zeroemisyjnych ciężarówek jest wciąż w powijakach, można dostrzec ryzyko pojawienia się Europy dwóch prędkości w zakresie popularyzacji zeroemisyjnych samochodów ciężarowych. W 2023 r. same Niemcy i Holandia odpowiadały za 60% całej sprzedaży ciężarówek zeroemisyjnych, mimo że odsetek ten stanowił tylko 30% nowych rejestracji. Dobrze funkcjonujący rynek wewnętrzny jest niezbędny, by skutecznie zachęcać do inwestycji i innowacji w Europie. Przyspieszenie elektryfikacji dużych flot korporacyjnych w całej UE wymaga ustanowienia wiążących celów w zakresie udziału pojazdów elektrycznych w największych flotach firmowych.

Przemyślana, sprytna regulacja generuje wiele korzyści

Ustanowienie wiążących celów dla flot w UE można przeprowadzić w prosty i bezpośredni sposób, koncentrując się na największych graczach, ponieważ firmy posiadające ponad 100 samochodów (wliczając firmy leasingowe) odpowiadają za 34% wszystkich nowych rejestracji pojazdów. W przypadku samochodów dostawczych, jedynie 5% firm ma duże floty takich pojazdów, jednak trafia do nich 40% nowych aut tego typu. Z kolei duże floty ciężarówek ma 21% firm, które rejestrują aż 74% nowych pojazdów ciężarowych.

Analizy T&E pokazują, że wprowadzenie celów UE w zakresie elektryfikacji dużych flot mogą przynieść następujące korzyści:

Zwiększenie wykorzystania pojazdów ZEV: [po wprowadzeniu celów dla podmiotów posiadających floty pojazdów służbowych] wykorzystanie pojazdów zeroemisyjnych wzrosłoby do 2030 r. do poziomu 72% w przypadku samochodów osobowych. W zależności od wielkości floty objętej zakresem analiz, wykorzystanie pojazdów zeroemisyjnych mogłoby wzrosnąć do 63% w przypadku samochodów dostawczych (do 2030 r.) i do 74% w przypadku samochodów ciężarowych (do 2035 r.). Unijne cele dla flot stworzyłyby bezpieczne warunki inwestycyjne dla producentów samochodów osobowych, dostawczych i ciężarowych, co przełożyłoby się na zwiększenie skali produkcji i łańcuchów dostaw, przy jednoczesnym wsparciu dla realizacji norm emisji CO2.
Zmniejszenie emisji z transportu drogowego: emisje z transportu uległyby znacznemu zmniejszeniu, przy wygenerowaniu wymaganych oszczędności rzędu 14% (do 2030 r.) i 24% (do 2040 r.), niezbędnych do osiągnięcia celów klimatycznych UE. Bez wprowadzenia nowych środków państwa członkowskie i UE jako całość nie będą w stanie osiągnąć przewidzianych celów na 2030 r. zgodnie z rozporządzeniem w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego (ESR), a zwłaszcza ogólnego celu redukcji emisji o 90% netto, przewidzianego do osiągnięcia do 2040 r.
Zwiększenie popularności przystępnych cenowo pojazdów ZEV: przyspieszenie elektryfikacji dużych flot korporacyjnych może przysporzyć rynkowi samochodów używanych 8,2 miliona przystępnych cenowo pojazdów zeroemisyjnych do 2035 r. Taki rozwój sytuacji przyniesie również korzyści mniejszym firmom transportowym, ponieważ większe firmy i ich floty pochłoną część wstępnych, wysokich kosztów zakupu zeroemisyjnych pojazdów dostawczych i ciężarowych.

Zalecenia dotyczące regulacji

Konsultacje publiczne w sprawie ekologicznych flot korporacyjnych powinny być jedynie pierwszym krokiem poprzedzającym dalsze działania. Biorąc pod uwagę duży potencjał proponowanych zmian, następna Komisja Europejska powinna, w ramach swoich wytycznych politycznych, zobowiązać się do przedstawienia rozporządzenia w sprawie flot korporacyjnych w ciągu pierwszych 100 dni nowej kadencji. Rozporządzenie to mogłoby zostać zaproponowane jako zastępujące dyrektywę w sprawie ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów (CVD).

Rozporządzenie w sprawie flot korporacyjnych powinno być proste w treści i skuteczne:

Samochody osobowe i dostawcze: ustalenie wiążących celów w zakresie zakupu pojazdów w 100% zeroemisyjnych do 2030 r. do dużych flot samochodowych (od 100 pojazdów, w tym firm leasingowych) i dużych flot samochodów dostawczych. To działanie powinno być połączone z określeniem celu dla flot, wymagającego pełnej zeroemisyjności wszystkich aut we flocie do 2035 r.
Samochody ciężarowe i autokary: ustanowienie wiążących celów, zgodnie z którymi duże floty samochodów ciężarowych i autokarów będą musiały w dużej mierze wymienić pojazdy na zeroemisyjne do 2040 r. (np. cel wymiany 90% pojazdów na zeroemisyjne). Aby pomóc firmom wprowadzić takie zmiany, od 2035 roku należy ustalić pośredni cel polegający na nowych zakupach wyłącznie pojazdów ZEV, co da firmom pewną elastyczność w zakresie wyboru własnego tempa przyrostu proporcji pojazdów zeroemisyjnych we flotach.
Rozszerzenie zakresu regulacji na dużych nadawców ładunków i spedytorów (samochody dostawcze i ciężarowe): wiążące cele dotyczące pojazdów zeroemisyjnych powinny również dotyczyć firm, które obsługują lub najmują pojazdy, jeśli obroty takich firm przekraczają 50 milionów euro. Tego typu wielkie firmy, w większości polegające na podwykonawcach transportujących ich towary, powinny pomagać przewoźnikom w realizacji ekologicznej transformacji.
Promowanie produkcji made in EU: wprowadzenie klauzuli made in Europe wymagającej od państw członkowskich wyłączenia pojazdów ZEV wyprodukowanych poza UE z możliwości korzystania z ulg podatkowych dla przedsiębiorstw i innych zachęt obejmujących zeroemisyjne pojazdy korporacyjne (podobnie jak w przypadku rozporządzenia o neutralnym emisyjnie przemyśle, Net-Zero Industry Act). Klauzula powinna zacząć działać w momencie, gdy dany kraj spoza UE osiągnie określony procent sprzedaży pojazdów w UE i pod warunkiem, że różnica w cenie nie przekroczy określonego progu.

Pełna wersja stanowiska, popieranego przez Polski Klub Ekologiczny Okręg Mazowiecki, jest dostępna TUTAJ.

Źródło: T&E